Thị trường thịt trong nước đang phải đối mặt với áp lực gắn kết khi nhập khẩu tăng, với các sản phẩm rẻ hơn ngày càng thống trị các kệ siêu thị. Các chuyên gia cảnh báo xu hướng có thể làm suy yếu nông dân địa phương và đe dọa tính bền vững lâu dài của ngành chăn nuôi nếu không có biện pháp chiến lược nào được thực hiện.

Theo một báo cáo gần đây từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Việt Nam đã chi gần 2,6 tỷ USD cho nhập khẩu chăn nuôi trong bảy tháng đầu năm nay, tăng gần 23% so với cùng kỳ năm 2024.

Trong tháng 7, nhập khẩu được định giá gần 400 triệu USD.

Các quan chức cho rằng sự gia tăng của tiêu thụ trong nước tăng và chi phí nguyên liệu địa phương cao hơn, đã đẩy giá thịt của Việt Nam lên trên các sản phẩm nước ngoài.

Tại các chuỗi cửa hàng siêu thị và tiện lợi ở thành phố HCM, thịt lợn nhập khẩu từ Brazil có giá thấp hơn 20-30% so với các sản phẩm trong nước. Các mạng lưới phân phối lớn cũng đang thả một loạt các loại thịt nhập khẩu, với một số sản phẩm đông lạnh từ Châu Âu, Canada và Úc được bán với giá chỉ 60-80% giá địa phương.

Một đại diện của một chuỗi siêu thị lớn nói rằng thịt lợn, thịt bò và gia cầm nhập khẩu thường rẻ hơn 30-40% so với tương đương trong nước, làm tăng sự nghi ngờ giữa các cơ quan hải quan về thuế có thể được khai báo.

Người đại diện cho rằng giá thấp làm giảm chi phí sản xuất ở các nước xuất khẩu, nơi công nghệ hiện đại và canh tác quy mô lớn được áp dụng rộng rãi.

Khoảng cách giá đáng kể đã thúc đẩy nhu cầu gia tăng cho thịt nhập khẩu, thêm áp lực cho nông dân Việt Nam.

Theo Hiệp hội chăn nuôi Đông Nam, các nhà sản xuất trong nước phải đối mặt với chi phí sản xuất cao do sự phụ thuộc vào nguyên liệu thô nhập khẩu và các hoạt động quy mô nhỏ. Đồng thời, Việt Nam ngày càng mở thị trường giúp các sản phẩm nước ngoài dễ dàng hơn trong các kệ và thách thức khả năng cạnh tranh của các nhà cung cấp địa phương.

Nguyễn Thanh Khue, Chủ tịch Hội đồng quản trị của Công ty chăn nuôi nông nghiệp Việt Nam tại BA Ria-Vung Tau, cho biết công ty chăn gia súc của công ty đã giảm 90% so với bốn năm trước.

Nói chuyện với thesaigontimes.vn, Khue quy cho sự suy giảm chi phí sản xuất tăng vọt, phần lớn là do sự phụ thuộc nặng nề vào nguyên liệu thô nhập khẩu, chỉ riêng thức ăn cho động vật chiếm 80% tổng chi phí.

Ngoài ra, sự dao động trong tỷ giá hối đoái USD/VND và các chính sách thuế gần đây, bao gồm 5% VAT đối với thức ăn chăn nuôi, trước đây được miễn thuế, đã thúc đẩy thêm chi phí, tăng giá thịt và làm suy yếu khả năng cạnh tranh của các sản phẩm nội địa.

Lợi nhuận thấp và tiêu thụ thịt bò chậm chạp đang buộc các doanh nghiệp chăn nuôi phải phân tách các hoạt động và giảm quy mô của họ, Khue nói.

Lợi thế tạm thời

Để duy trì tính cạnh tranh, các nhà sản xuất trong nước đang cố gắng tận dụng sự ưu tiên của người tiêu dùng Việt Nam đối với thịt nóng, được chế biến mới so với nhập khẩu đông lạnh.

ly Kim Chi, chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm và Thực phẩm của HCM City, cho biết thịt nhập khẩu hiện rẻ hơn so với các sản phẩm địa phương.

Tuy nhiên, lợi thế giá này vẫn chưa làm lu mờ sở thích văn hóa đối với thịt tươi. Đây vẫn là lợi thế lớn nhất của các nhà cung cấp địa phương, cô nói với thesaigontimes.vn.

Các chuyên gia thận trọng rằng chỉ dựa vào thói quen tiêu dùng là không bền vững. Nhập khẩu thịt giá rẻ được coi là kết quả không thể tránh khỏi của hội nhập quốc tế sâu sắc hơn. Trừ khi ngành chăn nuôi cải thiện năng suất và giảm chi phí, khoảng cách giá mở rộng có thể sẽ đẩy người tiêu dùng sang các sản phẩm nhập khẩu, dần dần chuyển ưu tiên sang thịt ướp lạnh và đông lạnh.

Với sự cạnh tranh tăng cường, các chuyên gia nhấn mạnh sự cần thiết của các chiến lược phối hợp từ chính phủ và các bộ liên quan. Các đề xuất bao gồm kiểm soát chất lượng chặt chẽ hơn, tiêu chuẩn an toàn thực phẩm cao hơn và các rào cản kỹ thuật để bảo vệ các nhà sản xuất trong nước.

Ngoài ra, họ cũng đề xuất các chương trình hỗ trợ để nâng cao công nghệ, cải thiện việc nhân giống và mở rộng thị trường tiêu dùng trong nước.

Để đảm bảo sự tồn tại lâu dài của ngành, các bên liên quan nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng năng suất, hiện đại hóa công nghệ, áp dụng các mô hình chăn nuôi chuỗi giá trị và thúc đẩy hợp tác mạnh mẽ hơn giữa các doanh nghiệp.

Các biện pháp như vậy sẽ rất cần thiết để giảm thiểu tác động của hàng nhập khẩu giá rẻ, bảo vệ nông dân địa phương và bảo đảm sự phát triển bền vững của ngành chăn nuôi Việt Nam trong thời đại hội nhập toàn cầu, các chuyên gia lập luận.